Wat betekent cropfactor?

Uitleg over de cropfactor en sensoren

De term cropfactor wordt gebruikt om aan te geven wat het formaat van de sensor in een digitale camera is ten opzichte van een full frame sensor. En omdat ik over de cropfactor regelmatig vragen krijg, heb ik al mijn kennis verwoord in dit artikel. Zo leg ik uit wat het verschil is tussen camera’s met een crop sensor en full frame sensor, maar ook wat de cropfactor doet met het brandpunt en diafragma van een lens. Heb je na het lezen van dit artikel toch nog vragen? Laat dan een reactie achter en ik kom er zo snel mogelijk bij je op terug. Tenslotte kan ik je aanraden om eens te kijken naar de top 10 best verkochte crop camera’s en de top 10 best verkochte full frame camera’s van dit moment.

Links: een Canon 800D met een crop sensor | Rechts: een Canon 5D mark IV met een full frame sensor

Wat doet de sensor in een digitale camera?

Bij een analoge fotocamera wordt het beeld werd vastgelegd op een negatief en bij een digitale camera’s wordt hetzelfde beeld vastgelegd door middel van een sensor. Deze sensor zorgt ervoor dat licht omgezet wordt in beelden en hoe groter de sensor, des te meer beeld er wordt vastgelegd, des te meer licht er binnen komt (waardoor je in situaties met weinig licht ook foto’s kan maken) en des te hoger de kwaliteit van het beeld. Wil je dus foto’s maken van hoge kwaliteit? Kijk dan naar een digitale camera met een zo groot mogelijke sensor.

Type sensor per camerasoort:

Onderstaand overzicht laat de sensoren per camerasoort zien:

Het verschil tussen full frame camera’s en crop sensor camera’s

Digitale camera’s zijn verkrijgbaar met verschillende sensoren. De grootste sensor die je in een digitale camera vindt is de zogenaamde fullframe sensor met een sensorformaat van 36 x 24 millimeter. Maar er zijn ook camera’s met kleinere sensoren (ookwel small frame sensor) waardoor je rekening moet houden met de cropfactor. Wat de precieze verschillen zijn heb ik hieronder op een rijtje gezet.

De full frame sensor

De full frame sensor is de grootste sensor die je in een digitale camera kan vinden. Het formaat is even groot als een negatief (36 x 24 mm) en omdat dit formaat de basis vormt heb je bij een full frame camera niet te maken met een cropfactor.

De Canon EOS R met een full frame sensor

Voor en nadelen van een full frame sensor

✓ De beste foto kwaliteit
✓ Kleinere scherptediepte
✓ Groter dynamisch bereik
✓ Minder ruis bij hogere ISO’s
✗ Duurder
✗ Bij gebruik van goedkope lenzen vallen lensfouten eerder op
✗ Je kan enkel gebruik maken van full frame lenzen (Canon EF lenzen, Nikon FX lenzen, Sony E full frame lenzen)

Bekijk alle camera’s met een full frame sensor

De crop sensor

De crop sensor (ook wel small frame sensor) is een kleinere afgeleide van de full frame sensor. Doordat de sensor kleiner is, is hij goedkoper om te maken waardoor de digitale camera’s goedkoper zijn in aanschaf. Maar de kleinere sensor heeft ook effect op het brandpunt en diafragma van de lens. Hieronder leg ik hier meer over uit.

De Nikon D3500 met een APS-C sensor

Voor en nadelen van een crop sensor

✓ Goedkoper
✓ Minder last van lensfouten
✓ Het onderwerp wordt groter vastgelegd (ideaal voor bv vogelfotografie)
✓ Groot aanbod in lenzen (zowel lenzen voor full frame camera's als crop camera's)
✓ Over het algemeen lichtere camera’s dus je loopt met minder kilo’s te sjouwen
✗ Eerder last van ruis
✗ Minder groot dynamisch bereik
✗ Grotere scherptediepte

Bekijk alle camera’s met een crop sensor

De cropfactor per sensor

Wil je weten wat voor cropfactor jouw camera heeft? Gebruik dan onderstaand overzicht om de factor van jouw camera op te zoeken.

Overzicht met de meest gebruikte cropfactoren

Een voorbeeld: Zelf heb ik een Canon EOS 7D mark II met een APS-C sensor. Deze sensor is 1,6x zo klein als een full frame sensor waardoor je bij het brandpunt en diafragma van de lenzen moet gaan rekenen met een cropfactor van 1,6x. Wat het effect is op mijn lenzen leg ik hieronder verder uit.

Het effect van de cropfactor op het brandpunt van je lens

Op een lens / objectief staat altijd het brandpunt vermeld. Bijvoorbeeld 70-200mm, dit is het bereik van het beeld dat de lens kan vastleggen. Dit bereik is vastgesteld op basis van een camera met een full frame sensor waardoor je bij het gebruik van een kleinere sensor rekening moet houden met een cropfactor. Dit betekend dat je 70-200mm op een camera met een kleinere sensor geen 70-200mm is maar juist een factor daarvan. Onderstaand voorbeeld laat zien wat het effect op je beeld is.

Cropfactor Canon 800D

Rekenvoorbeeld 1: een 70-200mm lens op een Canon APS-C camera

Plaats je een Canon 70-200mm op een Canon APS-C camera, zoals de Canon EOS 800D, dan moet je rekening houden met een cropfactor van 1,6x. De 70-200mm wordt dan dus een 112-320mm. Dit is ideaal voor bijvoorbeeld natuurfotografen omdat je je beeld dichterbij kan halen.

De Canon 70-200mm f/2.8 lens

Cropfactor Nikon D5300

Rekenvoorbeeld 2: een 35mm lens op een Nikon APS-C camera

Plaats je een Nikon 35mm op een Nikon APS-C camera, zoals de Nikon D5300, dan moet je rekening houden met een cropfactor van 1,5x. De 35mm wordt dan dus een 52,5mm. Om deze reden kan je voor een Nikon APS-C spiegelreflexcamera beter een Nikon 35mm f/1.8 lens kopen dan de Nikon 50mm f/1.8. De 50mm wordt namelijk een 75mm lens waardoor je veel verder van je onderwerp moet gaan staan wil je deze goed op beeld krijgen.

De Nikon 35mm f/1.8 lens

De cropfactor in beeld

Onderstaande afbeelding laat het visuele verschil zien tussen de verschillende sensoren zien. Bij het gebruik van een full frame sensor (factor 1x) hebben we het grootste beeld. Naar mate de sensor kleiner wordt valt er meer beeld op de sensor en krijgen we te maken met de zogenaamde cropfactor.

Het effect van de cropfact weergegeven in een foto

Cropfactor calculator

Wil je eenvoudig berekenen wat het brandpunt van jouw lens wordt op jouw camera? Gebruik dan onderstaande crop factor calculator.

Het effect van de cropfactor op het diafragma van je lens

Op een lens / objectief staat naast het brandpunt ook het diafragma (de lichtsterkte van de lens) vermeld. Een kleinere crop sensor heeft ook hier effect op. Zo moet je, om dezelfde scherptediepte te krijgen als bij een full frame camera, het diafragma delen door de crop factor van jouw camera. Dit betekend dat een f/1.8 lens op een crop camera hetzelfde scherptediepte effect heeft als een f/2.8 lens op een full frame camera. Wil je dus hetzelfde scherptediepte bereik als dat je krijgt met een full frame camera? Dan zal je lichtsterkere (duurdere) lenzen moeten aanschaffen.

Een foto gemaakt op een full frame camera met diafragma f/4. Bij een crop camera zou het driafragma f/2.5 gebruikt moeten worden om hetzelfde effect te realiseren.

Afsluiting


Dit was mijn gehele uitleg omtrent crop sensoren en full frame sensoren. Ik hoop dat je er iets aan hebt gehad en dat je verder bent gekomen in je zoektocht. Kom je er nog niet helemaal uit? Laat een berichtje achter en ik denk met je mee! Verder kan ik je ook aanraden om eens te kijken naar een van de vele artikelen die ik inmiddels heb geschreven. Ook kan je eens een kijkje nemen bij de keuzehulp van Coolblue of van CameraNu. Tenslotte wens ik je heel veel fotoplezier!

Volg jij mij al op Instagram?

View this post on Instagram

A post shared by Thijs Schouten Fotografie (@thijsschoutenfotografie) on Oct 14, 2018 at 2:00am PDT