Fotograferen met een analoge camera? Praktische tips!
Door: Thijs Schouten
Laatste update: 20 september 2023
In dit artikel: tips voor het fotograferen met een analoge camera
Wil je graag starten met analoge fotografie? Of werk je al met wegwerpcamera's of instant camera's en wil jij jouw analoge fotografie naar een hoger niveau tillen? Dan is dit artikel echt iets voor jou. In dit artikel ga ik namelijk dieper in op analoge fotografie en leg ik je alles uit wat er bij het fotograferen met een analoge camera komt kijken. Zo leg ik uit waarop je moet letten bij het kiezen van de juiste analoge camera én ga ik dieper in op de verschillende filmpjes. Zelf fotografeer ik al meer dan 20 jaar, met zowel analoge als digitale camera's, en middels dit artikel help ik je graag verder in de wereld van analoge fotografie. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen of een opmerking? Laat dan onderaan de pagina een reactie achter, ik kom er dan zo snel mogelijk bij je op terug.
Opbouw uitleg
Mijn uitleg over fotograferen met een analoge camera is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken.
1. Waarom is analoge fotografie zo leuk?
2. Hoe maak je een analoge foto?
3. Welke soorten analoge camera's zijn er?
3.1 Wegwerp camera's
3.2 Instant camera's
3.3 Kleinbeeld camera's
3.4 Middenformaat camera's
3.5 Een analoge camera tweedehands kopen
4. Waarop moet je letten bij het kiezen van een fotorolletje?
5. Praktische tips voor het fotograferen met een analoge camera
6. Fotorolletjes ontwikkelen
7. Iconische foto's gemaakt met analoge camera's
8. Mijn eigen analoge foto's
9. Veelgestelde vragen
10. Afsluitend
1. Waarom is analoge fotografie zo leuk?
Al meer dan 125 jaar worden er in de wereld foto's gemaakt. Vandaag de dag worden foto's voornamelijk gemaakt met smartphones en digitale camera's, maar voordat de digitale camera werd uitgevonden gebruikte men analoge camera's. Zo werd de eerste echte analoge camera al in 1816 gemaakt door de Fransman Joseph Nicéphore Niépce en met de komst van de Kodak Brownie rond begin 1900 maakte fotografie echt een vlucht. Totdat in 1999 de digitale camera werd uitgevonden maakte men altijd gebruik van analoge technieken. Foto's werden gemaakt op filmrolletjes en je wist pas echt of je foto gelukt was nadat je deze ontwikkeld was (door jezelf in een doka of door een ontwikkellab). Met de komst van de digitale camera is het analoog fotograferen eigenlijk naar de achtergrond verdwenen. Grote merken, zoals Kodak, hebben het ternauwernood overleefd en moesten zich écht richten op een niche markt. Echter is er sinds 2019 weer een kanteling, analoge fotografie is namelijk weer aan het toenemen! Vooral de jongere generatie (tussen de 16 en 35 jaar) is op zoek naar meer creativiteit, iets wat je met analoge fotografie ontzettend goed kan doen! Waar digitaal vaak vluchtig foto's nemen is met je telefoon, ben je met een analoge camera écht bezig met het maken van een foto. Je moet goed kijken naar de belichting, de compositie en uiteraard de scherpstelling. En omdat er vaak maar een beperkt aantal foto's gemaakt kunnen worden (een rolletje heeft maar ruimte voor 24 of 36 foto's) moet je echt nadenken over welke foto je wel maakt en welke foto je niet maakt. Dit maakt analoge fotografie zo ontzettend leuk. Geen wonder dat steeds meer mensen op zoek zijn naar een vintage camera om zo aan de slag te gaan met analoge fotografie. Het is nu zelfs zo populaire geworden dat de HEMA wegwerpcamera's niet meer kan aanslepen en ook Kodak is weer volop bezig met het produceren van fotorolletjes. Hoe je een analoge foto maakt en wat er allemaal nog meer bij komt kijken leg ik hieronder in dit artikel uit.
2. Hoe maak je een analoge foto?
Een analoge foto wordt gemaakt door middel van licht dat door een lens op een filmpje (rolletje of instant film) wordt vastgelegd. De foto maak je door te drukken op de ontspanknop. Hiermee zet je de sluiter van de camera voor een bepaalde tijd open waarna er licht in de camera kan gaan. Dit licht wordt vervolgens opgevangen door het filmpje en is de zogenaamde sluitertijd voorbij, dan zal de sluiter weer dichtgaan en heb je de foto gemaakt. Nu moet je het rolletje doordraaien (sommige camera's doen zit zelf) waarna je opnieuw een foto kan maken. En is het rolletje vol? Dan haal je deze uit de camera en breng je hem naar een ontwikkellab waar de rolletjes omgezet worden in negatieven. Deze negatieven worden uiteindelijk weer gebruikt om foto's af te drukken. De uiteindelijke kwaliteit van de foto is van meerdere factoren afhankelijk. Zo zijn basis technieken (zoals belichting en compositie) van groot belang, net zoals de camera (en lens) en uiteraard het filmpje dat gebruikt wordt. Omdat hier veel verschillen in zijn zal ik hieronder dieper ingaan op deze onderdelen, te beginnen met de verschillende soorten camera's.
3. Welke soorten analoge camera's zijn er?
Wat is de beste analoge camera?
Als je een analoge camera wilt kopen heb je ontzettend veel keuze. De camera's worden immers al meer dan 100 jaar gemaakt! In de loop van de jaren zijn er veel verschillende soorten analoge camera's ontwikkeld. Hieronder leg ik de verschillen uit tussen de meest belangrijke analoge camera's waardoor je zelf kan kijken welke camera soort het beste bij je past.
3.1 Wegwerp camera's
Als je voor het eerst met analoge fotografie aan de gang wilt gaan is het slim om eens te kijken naar een wegwerp camera. Deze camera's kan je eenmalig gebruiken en zijn ontzettend eenvoudig in gebruik. Je krijgt meteen het gevoel van analoge fotografie, je kan immers niet oneindig veel foto's maken zoals bij een smartphone! Qua gebruik is een wegwerp camera super eenvoudig. Je richt simpelweg de camera op je onderwerp en drukt op de ontspanknop. Vervolgens draai je doormiddel van een wieltje het rolletje door zodat je opnieuw een foto kan maken. Is het erg donker? Zet dan de ingebouwde flits aan zodat je meer licht in je foto krijgt. Is het rolletje vol? Dan is tijd om de foto's te laten ontwikkelen. In totaal kan je met een wegwerp camera ongeveer 25 tot 30 foto's maken, afhankelijk van het merk en model wegwerp camera. De kosten van een wegwerp camera liggen rond de €20 en hou er rekening mee dat het afdrukken, bij bijvoorbeeld een HEMA, zo'n €8 kost.
Wegwerp camera's van HEMA
Een van de meest populaire wegwerp camera's van Nederland zijn de wegwerp camera's van de HEMA. Deze camera's bieden je ruimte voor 27 foto's en kosten €17,50. De rolletjes die in de camera zitten zijn van Fujifilm waardoor je de beschikking hebt over een prima kwaliteit film. Wil je liever een andere wegwerp camera? Neem dan eens een kijkje naar onderstaande modellen van Kodak, Fujifilm of Agfaphoto.
Populaire wegwerpcamera's van dit moment
Onderstaand een overzicht van 3 populaire wegwerpcamera's van dit moment.
3.2 Instant camera's
Een zeer populaire analoge camerasoort is de zogenaamde Instant Camera. Met deze camera maak je gebruik van een analoge fotografie techniek, echter hoef je niet je rolletje te ontwikkelen zoals bij andere analoge camera's. Instant camera's maken namelijk geen gebruik van rolletjes maar van instant film. Dit is een speciale papiersoort wat zichzelf kan ontwikkelen. Het grote voordeel voor de gebruiker (fotograaf) is dat de foto direct in de camera wordt ontwikkeld en je dus binnen enkele minuten een afgedrukte foto in je hand hebt. Het Amerikaans Polaroid was in 1948 met de Polaroid Land Camera de eerste fabrikant van dit soort camera's. Inmiddels zijn er meerdere soorten Instant camera's te koop van onder andere Polaroid en FujiFilm Instax. Wil je meer over Instant camera's weten? Lees dan mijn uitgebreide artikel over de beste Instant camera's.
Polaroid camera's
Zoals eerder genoemd zijn de camera's van Polaroid al sinds 1948 te koop. Waar het merk het in de jaren '90 en '00 ontzettend zwaar had is het de laatste jaren weer volop in opkomst. Sterker nog, een Polaroid fabriek in Nederland is weer up and running! Het grote voordeel van Polaroid camera's het eenvoudige gebruik en het grote fotopapier dat uit de camera komt. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van ‘oude' technieken waardoor je foto écht een vintage uitstraling heeft. Ben je op zoek naar een vintage instant camera in een nieuw jasje? Dan is een Polaroid écht iets voor jou!
Plus en minpunten van Polaroid camera's
✓ Het fotopapier maakt gebruik van de ‘oude' technieken en geeft daardoor een vintage look
✓ Heel eenvoudig in gebruik
✓ Automatische flitser
✓ Leverbaar in diverse kleuren
✓ Het fotopapier is groter dan bij Instax camera’s (ongeveer 1,5x zo groot)
✗ Prints kosten tussen de €1,40 – €2,50 per print (verschilt per verpakking en papiersoort)
✗ Geen zoom functie, je moet dus naar voren en achteren lopen om te kaderen
✗ Filmpjes worden standaard niet meegeleverd (bekijk hier alle filmpjes)
Fujifilm Instax camera's
De instax camera's van Fujifilm zijn sinds de laatste jaren ontzettend populair. De camera's zijn eenvoudig in gebruik, zijn voordelig in aanschaf en verkrijgbaar in twee soorten. Zo zijn er de mini modellen (zoals de Instax 12 Mini) welke gebruik maakt van kleine goedkope fotoprints. De grotere Instax Wide modellen maken gebruik van grotere fotoprints welke qua formaat vergelijkbaar zijn met Polaroid foto's. Wel maakt Fujifilm gebruik van een nieuwere afdruk techniek waardoor de foto's iets scherper en moderner zijn dan de vintage prints die je uit een Polaroid haalt.
Plus en minpunten van de Fujifilm Instax camera's
✓ Heldere foto afdrukken dankzij de nieuwste instant afdruktechnieken
✓ Eenvoudig in gebruik
✓ Voordelig in aanschaf
✓ Automatische flitser
✓ Verkrijgbaar in 2 soorten, mini voor kleinere foto's en wide voor grote foto's
✓ Leverbaar in diverse kleuren
✓ Voordelige prints: €0,75 – €1,80 per print (verschilt per verpakking en papiersoort)
✗ Geen zoom functie, je moet dus naar voren en achteren lopen om te kaderen
✗ Filmpjes worden standaard niet meegeleverd (bekijk hier alle filmpjes)
3.3 Kleinbeeld camera's
Het fotorolletje, wie kent ze niet? Voor het digitale tijdperk waren ze niet aan te slepen en kon je op iedere hoe van de straat fotorolletjes kopen om jouw Kodak moment vast te leggen. Deze fotorolletjes hadden een afmeting van 24 x 36mm en werden gebruikt in zogenaamde kleinbeeld camera's. Deze breedte van de filmstrip was 35mm en om deze reden werden kleinbeeld camera's ookwel 35mm camera's genoemd. Het wisselen van het fotorolletje ging ontzettend makkelijk en de beeldkwaliteit was over het algemeen erg goed. Dit zorgde ervoor dat de kleinbeeld camera massaal werd omarmt door gebruikers met als gevolg dat de kleinbeeld camera de meest verkochte camera was voor het digitale tijdperk. En doordat de kleinbeeld camera's in verschillende soorten verkrijgbaar was, waaronder compactcamera's, spiegelreflexcamera's (SLR) en meetzoeker camera's, was er voor iedere gebruiker wel een juiste kleinbeeld camera te vinden. Alle soorten maakten gebruik van 35mm filmrolletjes, maar er zitten wel verschillen tussen de verschillende soorten kleinbeeld camera's. Hieronder zal ik dieper ingaan op de verschillen soorten.
Analoge compactcamera's
Een analoge kleinbeeld compactcamera is, zoals de naam al aangeeft, erg compact en daardoor handig mee te nemen. Dit type fototoestel maakt gebruik van een vaste lens welke in sommige gevallen een beperkte zoomfunctie had. Er waren ook kleinbeeld compactcamera zonder zoom. In dit geval moest je naar je onderwerp toelopen om het goed in beeld te krijgen. Bekende merken voor het digitale tijdperk waren Olympus, Pentax, Panasonic, Minolta (inmiddels overgenomen door Sony), Canon en Nikon. Op dit moment zijn er via 2ehands platformen zoals marktplaats en Catawiki veel analoge kleinbeeld compactcamera's te koop. Maar het mooie is dat er ook nog steeds (eenvoudige) nieuwe modellen worden verkocht. Een mooi voorbeeld is de AgfaPhoto 35mm camera. Deze camera heeft een vaste 31mm lens en is uitgerust met een flitser. Wil je graag experimenteren met analoge fotografie zonder iedere keer een nieuwe (wegwerp) camera te kopen? Dan is de AgfaPhoto 35mm camera een geweldige camera om mee te starten!
Plus en minpunten van de analoge compactcamera's
✓ Werkt met standaard fotorolletjes
✓ Compact en daardoor eenvoudig mee te nemen
✓ Eenvoudig in gebruik
✓ In diverse prijsklasses verkrijgbaar
✗ Je kan geen lenzen wisselen
✗ Beperkt in mogelijkheden qua instellingen
Analoge spiegelreflexcamera's
Een analoge spiegelreflexcamera is een camera waarbij je veel controle hebt over de instellingen én je ook lenzen kan verwisselen. Hierdoor is dit type analoge camera ontzettend populair omdat je er echt alle kanten mee op kan. Of je nu portretfotografie, landschapsfotografie of sport vastlegt, met een spiegelreflexcamera kan het allemaal. De meest gebruikte merken voor het digitale tijdperk waren Pentax, Canon, Minolta (inmiddels overgenomen door Sony) en uiteraard Nikon. Op dit moment worden analoge spiegelreflexcamera's niet meer nieuw verkocht, maar wel zijn er genoeg 2ehands te verkrijgen. Hier vind je modellen waarbij je handmatig moet scherpstellen (het echte werk!), maar wil je wat meer luxe dan kan je ook voor een nieuwe model kiezen met autofocus lenzen. Zoek je een leuke analoge spiegelreflexcamera? Neem dan eens een kijkje naar een eenvoudige Pentax K1000 met lenzen. Wil je wat betere beeldkwaliteit? Kijk dan eens naar een mooie Nikon F2 met lenzen, dit was één van de beste 35mm camera's ooit.
Plus en minpunten van de analoge spiegelreflexcamera's
✓ Werkt met standaard fotorolletjes
✓ Je kan lenzen wisselen
✓ Veel instelmogelijkheden
✓ In diverse prijsklasses verkrijgbaar
✗ Wat meer kennis nodig om te gebruiken
✗ Groter en zwaarder om mee te nemen
Analoge meetzoeker camera's
Een analoge meetzoeker camera is een soort van combinatie van een spiegelreflexcamera en een compactcamera. Deze camera's hebben namelijk de mogelijkheid om lenzen te wisselen, maar zijn toch nog compact qua ontwerp. Hierdoor beschik je over een hoge kwaliteit camera met veel instelmogelijkheden, maar dan wel in een compact jasje! Verder hebben meetzoeker camera's een unieke manier van scherpstellen. Meetzoeker camera's hebben namelijk een uniek focus-mechanisme waarmee je heel eenvoudig en nauwkeurig kan scherpstellen. Door de zoeker van je camera zie je twee beelden die je over elkaar heen kan leggen. Heb je beide beelden op elkaar liggen, dan heeft de camera scherpgesteld en kan je de foto maken. Het meest bekende merk dat meetzoeker camera's maakt is Leica en het mooie is dat zij, dankzij de opkomst van analoge fotografie, weer opnieuw de Analoge Leica M6 hebben uitgebracht. Ben jij op zoek naar de beste analoge kleinbeeldcamera? Dan is de Leica M6 echt iets voor jou!
Plus en minpunten van de analoge meetzoeker camera's
✓ Werkt met standaard fotorolletjes
✓ Geweldig hoge kwaliteit
✓ De mogelijkheid om lenzen te wisselen
✓ Compact en daardoor eenvoudig mee te nemen
✓ Stille werking en nauwkeurige scherpstelling
✗ Kostbaar (maar behoud zijn waarde)
3.4 Middenformaat camera's
Een middenformaat camera is een analoge camera die gebruik maakt van zogenaamde rolfilmpjes. Deze rolfilmpjes zijn een stuk groter dan de 35mm filmrolletjes die eerder in dit artikel aan bod kwamen. Het grote voordeel van deze grotere rolfilms is dat je meer scherpte-diepte effect krijgt. Daarnaast is de filmrol groter ( zoals onderstaand overzicht van shootitwithfilm.com mooi laat zien) waardoor de uiteindelijke kwaliteit van de foto een stuk hoger ligt. Het is dan ook niet voor niets dat middenformaat camera's veelal gebruikt worden/werden door professionals. Denk hierbij aan professionele fotografen zoals Erwin Olaf, maar ook andere professionele fotografen die in opdracht voor (mode)bladen en architecten werken. Het meest bekende merk dat gespecialiseerd is in middenformaat camera's is Hasselblad. Ze maken nog steeds (digitale) middenformaat camera's zoals de Hasselblad 907X 50C. Naast Hasselblad was ook Mamiya en Bronica erg populair. En waarschijnlijk heb je dit soort camera's wel eens eerder gezien wat het kenmerkende is dat je vanaf boven door de camera heen kijkt (zie onderstaande afbeelding van een Hasselblad). Hieronder zal ik dieper ingaan op de verschillende middenformaat merken.
Hasselblad
Zoals eerder genoemd is Hasselblad het meest bekende en iconische merk onder de middenformaat camera's. Dit Zweedse merk is opgericht in 1841 en maakt vandaag de dag nog steeds middenformaat camera's (al zijn ze nu digitaal). De beeldkwaliteit van dit merk is ongekend hoog en ze maken gebruik van een modulair ontwerp waardoor je als fotograaf kan wisselen tussen lenzen én filmrollen. Hierdoor heb je de mogelijkheid om te schakelen tussen zwart-wit film en kleurfilm, zonder dat je een rolfilm vol hoeft te hebben. Daarnaast is het uiteraard mogelijk om lenzen te wisselen voor als je bijvoorbeeld wilt schakelen tussen een groothoeklens en een telelens. Doordat de kwaliteit van Hasselblad én de lenzen (Zeiss) zo ontzettend goed is, zijn er met dit merk ook ontzettend veel iconische foto's gemaakt. Denk aan de eerste foto's van de mens op de maan (Hasselblad was hofleverancier van NASA), maar ook van diverse (pop)sterren zoals de Beatles en The Rolling stones. Een stuk verderop in dit artikel laat ik een aantal van deze iconische foto's zien zodat je er een goed beeld bij hebt.
Mamiya
Het merk Mamiya is een goede tegenhanger van Hasselblad. Zo maakt dit merk ook gebruik van middenformaat rolfilm waardoor je op een hele hoge kwaliteit kan fotograferen. Het grote verschil met Hasselblad is echter dat je bij Mamiya camera's niet kan wisselen van rolfilm als hij nog niet vol is. Wel kan je lenzen wisselen (Mamiya lenzen) en is de bouwkwaliteit en fotokwaliteit van Mamiya ontzettend hoog waardoor het een waardige tegenhanger is van Hasselblad. Het is dan ook niet gek dat veel fotografen voor een Mamiya kozen in van plaats een Hasselblad. Het meest populaire model is de Mamiya 645 welke nog steeds door menig liefhebber wordt gebruikt. Vandaag de dag is het merk Mamiya uit het straatbeeld verdwenen omdat het merk in 2012 werd overgenomen door Phase One. Dit merk is een specialistisch op het gebied van digitale middenformaat camera's met hoogwaardige digitale camera's die zo €20.000 of meer kosten (gelukkig kan je voor minder een tweedehands Phase One vinden). Wil je graag met analoge fotografie starten? Dan kan je zeker eens kijken naar een mooie analoge Mamiya middenformaat.
Bronica
Het Japanse merk Bronica (officieel Zenza Bronica) is een goedkoper alternatief van zowel Hasselblad als Mamiya. Camera's van dit merk werden vroeger ookwel ‘a poor man's Hasselblad' genoemd. Desalniettemin kan je met een Bronica middenformaat camera ontzettend mooie foto's maken. Zo heb je de mogelijkheid om van lenzen te wisselen (Bronica camera's maken o.a. gebruik van Bronica of Seiko lenzen) en maak je ook gebruik van 120 film waardoor je een ontzettend mooi scherpte diepte effect krijgt. Een zeer populair model is de Zenza Bronica ETRC, een camera waarmee de rolfilm automatisch wordt doorgespoeld. Helaas is het merk vandaag de dag niet meer terug te vinden in de winkelstraat. Het merk is namelijk in 1998 overgenomen door Tamron welke sinds 2000 geen camera's meer maakt, maar enkel lenzen. Desalniettemin zijn er nog genoeg tweedehands Bronica middenformaat camera's te vinden. Wil je graag starten met analoge fotografie, en meteen hoge kwaliteit foto's schieten zonder al te veel uit te geven? Dan is een Bronica middenformaat camera een ontzettend goede keuze.
Éen van de beroemdste Hasselblad foto's
Éen van de beroemdste Hasselblad foto's ooit gemaakt is van astronaut Buzz Aldrin op de maan (zie foto). NASA maakte namelijk voor al haar ruimtemissies (naar de maan en om de aarde) gebruik van Hasselblad camera's. Onderstaande foto is door Neil Armstrong gemaakt met een Hasselblad 70 middenformaat-camera tijdens de Apollo 11 missie naar de maan. Een grappig feitje is dat veel mensen denken dat het juist Neil Armstrong is die op de foto staat. Dit is echter niet het geval. Vrijwel alle foto's die tijdens de Apollo missie zijn gemaakt zijn gemaakt door Neil Armstrong (met een Hasselblad camera) van Buzz Aldrin. Neil Armstrong is slechts 1x op de maan gefotografeerd! Naast deze foto zijn nog veel meer geweldige foto's (met bijbehorende verhalen) in de ruimte gemaakt met Hasselblad camera's. Wil je er meer zien? Dan kan ik je het boek Apollo Remastered van harte aanbevelen. Dit boek staat vol met geweldige NASA foto's en zijn allemaal gemaakt met Hasselblad camera's.
3.5 Een analoge camera tweedehands kopen
Heeft bovenstaande je al een beetje warm gemaakt om te starten met analoge fotografie en wil je een (eerste) analoge camera aanschaffen? Dan heb ik nog een aantal praktische tips die je kunnen helpen in het vinden van de juiste analoge camera.
Waarop moet je letten bij het kopen van een tweedehands analoge camera?
Hieronder een aantal praktische tips bij het kopen van een analoge camera:
- Bekijk goed welk soort camera (kleinbeeld of middenformaat) je wilt gebruiken.
- Weet je het nog niet zeker? Leen dan eens een camera van een bekende om ermee te experimenteren.
- Bekijk goed hoe groot de camera is. Een kleinbeeldcamera neem je eenvoudig mee, een middenformaat camera niet.
- Bedenk voor jezelf hoeveel geld je uit wilt geven per rolletje. Een kleinbeeld camera maakt gebruik van goedkopere filmrolletjes dan een middenformaat camera.
- Controleer altijd de werking. Werkt de sluiter goed? En kan je doorspoelen? Maak bv een slowmotion filmpje met je telefoon van de sluiter om te controleren of hij goed werkt.
- Kijk wat je er allemaal bij krijgt. Lenzen? Tas? Vaak kan je een analoge camera compleet kopen.
- Speur marktplaats, Catawiki en rommelmarkten af naar mooie en leuke camera's!
- Kijk ook eens bij camera-winkels zoals CameraNu en Kamera-Express. Zij hebben vaak ook leuke tweedehands camera's op voorraad.
4. Waarop moet je letten bij het kiezen van een fotorolletje?
Er zijn ontzettend veel filmrolletjes in omloop met ieder zijn eigen eigenschappen en kleurtonen. Zo zijn er fotorolletjes waarmee je in kleur kan fotograferen, rolletjes die enkel zwart-wit beelden leveren, rolletjes met een hoge verzadiging en fotorolletjes met een hele fijne korrel. Maar wat zegt dit allemaal en waarop moet je letten bij het kiezen van het juiste fotorolletje? In dit hoofdstuk ga ik hier dieper op in en leg ik uit wat de verschillen zijn tussen de verschillende soorten fotorolletjes. Hierdoor heb je de juiste informatie om het voor jou juiste fotorolletje te kiezen.
Het soort fotorolletje
Allereerst is het uiteraard van belang dat je het juiste formaat fotorolletje aanschaft die bij jouw camera past. Heb je een compactcamera of spiegelreflexcamera? Dan heb je over het algemeen een 35mm fotorolletje (kleinbeeldfilm) nodig. Heb je een middenformaat camera? Dan heb je juist een grotere fotorol nodig, namelijk een 120 fotorolletje (rolfilm). Omdat het per fotocamera kan verschillen is het goed om even de handleiding van je camera na te kijken. Heb je geen handleiding? Google dan even op het model camera dat je hebt. Het internet staat immers vol met handleidingen.
Heb je een instant camera?
Maak jij gebruik van een instant camera zoals een Polaroid of Instax camera? Dan heeft onderstaande uitleg geen invloed op de keuze van je film. Instant filmpjes zijn namelijk speciaal ontwikkeld voor instantcamera's en hebben hun eigen unieke eigenschappen. Bekijk hieronder de verschillende soorten instant filmpjes per type camera.
Kies je voor kleur of zwart-wit?
Fotorolletjes kan je in basis in twee soorten aanschaffen. Zo zijn er fotorolletjes waarmee je in kleur kan fotograferen én fotorolletjes waarmee je in zwart-wit kan fotograferen. Iedere soort heeft zijn eigen charme en mijn advies is om in ieder geval beide soorten eens te proberen.
Welke ISO waarde heeft fotorolletje?
Een belangrijk onderdeel van het fotorolletje is de zogenaamde ISO waarde (vroeger ookwel ASA genoemd). ISO waarde wordt uitgedrukt in een getal en geeft aan hoe lichtgevoelig een filmrolletje is. Oftewel, heb je veel of weinig licht nodig om een goede foto te kunnen maken? Heb je een fotorolletje met een lage ISO waarde, zoals ISO 100, dan heb je veel licht (of een snelle sluitertijd) nodig om een scherpe foto te maken. Heb je een fotorolletje met een hoge ISO, zoals 400 of 800, dan is er een stuk minder licht nodig om een scherpe foto te maken. Dit maakt fotorolletjes met een ISO van 400 en hoger een stuk breeder inzetbaar. Voor je eerste fotorolletje kan ik je dan ook zeker een rolletje aanraden met een ISO van 400 of hoger.
Welke verzadiging heeft het fotorolletje?
Een ander onderdeel van het kiezen van het juiste fotorolletje is de mate van verzadiging. Bij fotorolletjes met een hoge verzadiging heb je meer stappen in kleur waardoor de kleuren er echt af spatten. Heb je een rolletje met minder verzadiging, dan liggen de kleuren dichter bij elkaar en springen de kleuren er iets minder uit.
Welke korrel heeft het fotorolletje?
Fotorolletjes kunnen heel erg verschillen in mate van korrel. Zo zijn er fotorolletjes met een fijne korrel waardoor je een scherp en vloeiend beeld krijgt. Daarnaast zijn er ook fotorolletjes met een grovere korrel waardoor het beeld iets minder scherp wordt. Dit geeft een mooi vintage effect aan je foto. Onderstaand een goed voorbeeld van Foto Verweij waarin dit wordt weergegeven.
Hoeveel foto's passen er op het fotorolletje?
Als laatste is het uiteraard van belang om te kijken hoeveel foto's er op een fotorolletje passen. Bij 120 filmrollen gaan er over het algemeen 12 foto's op één fotorolletje (bij 6×6 opnames). Heb je een 35mm fotorolletje? Dan heb je de keuze uit een rolletje voor 24 foto's of voor 36 foto's. Hoeveel foto's erop passen staat altijd op het doosje, let hier dus even goed op.
Welk merk fotorolletje is het beste?
Als je eenmaal op zoek gaat naar een fotorolletje dan kom je al snel verschillende merken tegen. Maar welk merk fotorolletje is het beste? Om eerlijk te zijn is er geen ‘beste' aangezien ieder merk zijn eigen unieke eigenschappen. Hieronder een korte opsomming van de bekendste merken en waarvoor ze bekend staan.
- Kodak: was jarenlang het grootste foto-merk van de wereld en staat bekend om zijn ruime aanbod. Zo zijn er Kodak fotorolletjes voor ‘amateur' gebruikers tot ‘professionals'. Bekijk alle Kodak fotorolletjes.
- Fujifilm: net zoals Kodak was Fujifilm een super groot merk met een breed aanbod. Vandaag de dag zijn Fujifilm fotorolletjes vooral in trek door de hoge kwaliteit kleurenrolletjes die zij maken. Bekijk alle Fujifilm fotorolletjes.
- Ilford: Ilford is een specialistisch merk en staat vooral bekend om zijn hoge kwaliteit zwart-wit fotorolletjes. Bekijk alle Ilford fotorolletjes.
Hieronder een aantal veel verkochte filmrolletjes:
Hoelang blijft een filmrolletje goed
Waar bewaar je fotorolletjes?
Heb je het juiste fotorolletje gevonden en deze nog niet in je camera zitten? Bewaar deze dan in je koelkast. Op deze manier blijven de fotorolletjes het langst goed.
5. Praktische tips voor het fotograferen met een analoge camera
Heb je eenmaal een analoge camera gevonden én heb je het juiste filmrolletje in de camera gedaan? Dan is het tijd om lekker te gaan fotograferen! Hieronder geef ik je een vrijftal praktische tips die je helpen bij het maken van analoge foto's.
Tip 1: Leer de basis technieken
Omdat de meeste analoge camera's geen automatische stand hebben is het van belang dat je de basis technieken van fotografie begrijpt. Een belangrijk onderdeel hierin is de zogenaamde belichtingsdriehoek met daarin ISO, sluitertijd en diafragma. De ISO waarde hoef je niet in te stellen omdat dit wordt bepaald door het fotorolletje in je camera, maar de sluitertijd en het diafragma moet je wel zelf instellen. Weet je niet helemaal hoe dit werkt en wil je hier meer over weten? Lees dan mijn uitgebreide artikel over camerastanden zodat je de juiste instellingen gebruikt voor jouw analoge camera.
Lees mijn artikel over camerastanden
Tip 2: Gebruik de juiste belichting
Om een goede foto te maken heb je de juiste belichting nodig. Dit wil zeggen, goed licht in combinatie met de bijbehorende instellingen van de camera. Heb je de belichting niet goed ingesteld? Dan kan het zijn dat je foto onder- of overbelicht wordt. En omdat ik mij kan voorstellen dat je niet tientallen fotorolletjes wil verbruiken voordat je een goede foto hebt gemaakt, heb ik een goede tip voor je. Heeft jouw camera een lichtmeter? Zorg er dan voor dat hij werkt (nieuw batterijtje in de camera) en lees even goed door hoe de lichtmeter werkt. Vaak is het een streepje of metertje dat in het midden moet staan. Heeft jouw analoge camera geen lichtmeter? Maak dan gebruik van een lichtmeter App om zo de juiste belichting te meten via je telefoon. Zo kan een lichtmeter app kijken welke instellingen het beste passen bij het licht dat de telefoon meet via de ingebouwde camera. Neem vervolgens deze instellingen over op je analoge camera en je kan een goed belichte foto maken! Zelf gebruik ik altijd de app Luxilux om de instellingen voor mijn Hasselblad goed in te stellen. Deze app kost €5,99 maar werkt super eenvoudig en zorgt dat ik veel fotorolletjes kan besparen!
Download hier de Luxilux app:
Tip 3: Let op de compositie en timing van een foto
Omdat je slechts 12, 24 of 36 foto's op één rolletje kan vastleggen is het van belang dat je goed nadenkt voordat je een foto maakt. Uiteraard heb je de juiste instellingen nodig (zoals hierboven uitgelegd), maar net zo belangrijk is de compositie en timing! Wat ga je op de foto zetten? Hoe ga je het beeld kaderen zodat het een spannend beeld wordt? En wanneer druk je af? Dit zijn zaken waarover je constant moet nadenken bij het maken van een foto. Je kan immers niet, zoals bij een smartphone, onbeperkt doorschieten! En ik moet zeggen, dit maakt analoge fotografie ook zo ontzettend leuk! Je wordt namelijk gedwongen om goed te kijken en na te denken voordat je de foto daadwerkelijk maakt.
Tip 4: Hou de lens schoon
Niets is zo vervelend als een onscherpe foto, tenzij je voor de blur lens gaat natuurlijk. Zorg er dan ook voor dat de lens van je camera goed schoon is. Maak de lens bijvoorbeeld schoon met een brillendoekje of lensdoekje. Heb je deze niet bij de hand? Gebruik dan de binnenkant van je t-shirt of iets anders dat schoon, droog en zacht is.
Tip 5: Maak de camera niet open als er nog film in zit
De fotorolletjes die in analoge camera's zitten kunnen niet tegen licht als ze nog niet gebruikt zijn. Zorg er dan ook voor dat je de camera niet zomaar opent als er nog ongebruikte filmpjes inzitten. Doe je dit wel, dan zal de fotorol worden overbelicht en kan je hem niet meer gebruiken. Daarnaast gaan alle gemaakte foto's verloren. Maak de camera dus echt pas open als je alle foto's hebt gemaakt én wanneer je het rolletje hebt teruggerold. Hoeveel foto's je nog kan maken staat overigens vaak op de bovenkant of achterkant van de camera.
Extra tip: neem de camera overal mee naar toe!
De beste camera ter wereld is de camera die je voor handen hebt op de leuke momenten! Mijn advies, neem jouw analoge camera mee op je reizen en dagjes weg! Zo zorg je ervoor dat je altijd een camera bij je hebt om momenten vast te leggen!
6. Fotorolletjes ontwikkelen
Heb jij je eerste fotorolletje volgeschoten? Dan is het tijd om de foto's te (laten) ontwikkelen. Dit kan je uiteraard zelf doen in een donkere kamer, of je kan het laten doen door een fotolab. In beide gevallen zullen de foto's op jouw fotorolletje worden omgezet in negatieven, waarna ze afgedrukt worden op fotopapier. En heb je eenmaal de negatieven? Dan is het ook mogelijk om deze in te scannen middels een film- of negatievenscanner zodat je de foto's digitaal op je computer kan bewerken en delen.
Zelf laat ik mijn analoge foto's altijd ontwikkelen door een fotolab. Het zelf ontwikkelen van fotorolletjes kost namelijk best wat tijd en zo heel vaak fotografeer ikzelf niet analoog. Om deze reden breng ik mijn fotorolletjes vaak naar de HEMA omdat zij een snelle en goedkope fotoservice hebben. Helaas kan HEMA alleen geen rolfilm aan waardoor ik voor dit type toch echt naar de specialist moet. Vaak breng ik deze fotorolletjes naar een fotospeciaalzaak om de hoek of naar CameraNu.
Wil je graag zelf aan de gang met het ontwikkelen van fotorolletjes maar weet je niet waar je moet beginnen? Lees dan dit uitgebreide artikel van CameraNu. Hierin leggen zij alle te nemen stappen uit zodat je thuis je eigen doka kan maken.
7. Iconische foto's gemaakt met analoge camera's
Om je verder te inspireren wat er allemaal met analoge camera's is gemaakt heb ik hieronder een aantal iconische foto's geplaatst.
8. Mijn eigen analoge foto's
Door de jaren heen heb ikzelf ook best veel fotorolletjes vol geschoten. Niet alles heb ik ingescand, maar hieronder vind je een kleine selectie van beelden die ik door de jaren heen heb gemaakt.
9. Veelgestelde vragen over analoge fotografie
Hieronder vind je een overzicht van veelgestelde vragen. Staat het antwoord dat je zoekt er niet bij? Laat dan onderaan de pagina een bericht achter en ik kom er zo snel mogelijk bij je op terug.
Wat is het verschil tussen een analoge camera en een digitale camera?
Antwoord: Een analoge camera maakt foto's door licht vast te leggen op een fotorolletje, dat later chemisch wordt ontwikkeld tot een foto op fotopapier. Een digitale camera maakt geen gebruik van fotorolletjes maar legt beelden vast met behulp van een digitale sensor. Deze sensor zet het licht om in een digitaal beeld waarna de camera er een digitale foto van maakt. Deze wordt vervolgens opgeslagen op een geheugenkaart.
Waarop moet je letten bij het maken van een analoge foto?
Antwoord: Bij het maken van een analoge foto is het belangrijk om te letten op de belichtingsdriehoek (sluitertijd en diafragma), de ISO-waarde van het fotorolletje en de compositie. In dit artikel ga ik dieper in op deze topics.
Wat zijn de kosten om een fotorolletje te laten ontwikkelen?
Antwoord: De kosten voor het ontwikkelen van een fotorolletje verschillen per ontwikkellab en per rolletje. Voor het ontwikkelen van een wegwerpcamera moet je ongeveer rekenen op €8. Een fotorolletje kost gemiddeld tussen de €3 en €10 per rolletje, dit is exclusief de foto's die ze voor je afdrukken. Zelf druk ik vaak bij HEMA af en zij rekenen €2,95 per 35mm rolletje (exclusief printjes).
Hoe lang kan ik een ongebruikt fotorolletje bewaren?
Antwoord: De meeste fotorolletjes hebben een houdbaarheidsdatum, maar als je ze koel en droog bewaard, kunnen ze vaak nog jaren na deze datum worden gebruikt. Zelf heb ik fotorolletjes die al jaren over de datum zijn, echter kan je deze nog prima gebruiken. Wel is het zo dat de beeldkwaliteit na verloop van tijd kan afnemen.
Kan ik mijn analoge foto's digitaliseren?
Antwoord: Ja, nadat een fotorolletje is ontwikkeld, kunnen de foto's of negatieven worden gescand middels een diascanner.
Welke soorten analoge camera's zijn er?
Antwoord: Er zijn verschillende soorten analoge camera's, waaronder spiegelreflexcamera's (SLR), meetzoeker camera's, compactcamera's en middenformaat camera's. In dit artikel leg ik precies uit wat de verschillen zijn tussen deze soorten camera's.
Wat betekent ISO bij analoge fotografie?
Antwoord: ISO bij analoge fotografie verwijst naar de lichtgevoeligheid van de film. Een hogere ISO-waarde betekent dat de film gevoeliger is voor licht en beter om kan gaan met situaties met weinig licht.
Hoe beïnvloedt temperatuur de ontwikkeling van mijn fotorolletje?
Antwoord: Temperatuur speelt een cruciale rol bij het ontwikkelen van filmrolletjes. Te warme temperaturen kunnen leiden tot overontwikkeling, terwijl te koude temperaturen de ontwikkeling kunnen vertragen. Ontwikkel jij je rolletjes zelf? Let dan goed op de (kamer)temperatuur van jouw huis.
Kan ik zwart-witfoto's maken met elke analoge camera?
Antwoord: Ja, het type foto – kleur of zwart-wit – wordt bepaald door het type fotorolletje dat je in de camera gebruikt en dus niet door de camera zelf.
Hoeveel foto's kan ik maken met één fotorolletje?
Antwoord: Dit hangt af van het formaat van het fotorolletje. De meest voorkomende 35mm-fotorolletjes kunnen 24 of 36 opnames vastleggen. Bij 120 filmrolletjes moet je rekening houden met 10 tot 12 foto's per filmrol.
10. Afsluitend
Dit was mijn gehele uitleg omtrent fotograferen met analoge camera's. Ik hoop dat dit je helpt in je zoektocht naar de ideale analoge camera en dat je nu weet hoe je analoge foto's kan maken. Kom je er toch nog niet helemaal uit, of heb je twijfels? Laat dan hieronder een bericht achter. Ik denk dan graag met je mee!
Hallo Thijs,
Heel goed en duidelijk artikel. Ik heb een technische vraag. Stel je gebruikt bij een analoge camera een externe lichtmeter. Die stel je in op de ASA van je filmrolletje. Vervolgens bepaal je de sluitertijd en diafragma via de externe lichtmeter. In dat geval maakt het volgens mij niet uit wat de ASA instelling op je analoge camera is. Toch? Je ASA instelling gebruik je normaal in relatie tot je lichtmeter van de camera zelf. Maar heeft verder geen invloed op de belichting wanneer je via je externe lichtmeter de juiste diafragma en sluitertijd op je camera instelt. In tegenstelling tot een digitale camera.
Waarom mijn vraag? Ik heb een Pentax Spotmatic waarvan de lichtmeter niet werkt. Vandaar de externe lichtmeter. Toch waren mijn foto’s sterk onderbelicht. Omdat volgens mij de ASA instelling op de camera geen verdere functie heeft bij een externe lichtmeter (waar ik de ASA instel) moet het aan mijn sluitertijden liggen. Het sluitergordijn zou dan sneller moeten werken dan ik hem instel. Dan worden de foto’s korter belicht dan zou moeten. Is mijn enige verklaring. De vraag is nu, hoe test ik dat? Dat is het nadeel van analoge fotografie. Je kan niet meteen het resultaat testen :-)))
Groeten,
Hans
Hallo Hans,
Dank voor je bericht en compliment omtrent mijn artikel! Leuk om te lezen dat het een goed en duidelijk verhaal is. 🙂
Wbt je vraag. Het klopt wat je zegt. De ASA is vergelijkbaar met je ISO waarde op een digitale camera. Deze stel je dus in op de lichtmeter en dan kan je daarna de instellingen overnemen. Mochten de rolletjes echter ouder zijn, en zelfs over de datum, dan is het goed om over te belichten. De stelregel die vaak gehanteerd word is: voor iedere 10 jaar dat de film verlopen is, moet je één stop overbelichten.
Mocht dit niet het geval zijn, dan durf ik even niet te zeggen waar dit aan ligt. De sluitertijd is namelijk gewoon de sluitertijd, ongeacht je ASA. Het kan echter wel zijn dat je sluitergordijn door de ouderdom wat minder goed werkt. Misschien zit er veel stof tussen? Lees hij haalt zijn snelheid niet meer? Mocht dit het geval zijn, dan kan je deze laten schoonmaken bij een foto speciaalzaak of misschien werken met snellere sluitertijden.
Een ander idee dat nog binnenschiet is de lichtmeter. Misschien werkt die niet meer heel goed? Je zou deze kunnen checken met een lichtmeter app op de telefoon. Ik gebruik zelf de App Luxilux.
Hopelijk heb je hier wat aan! 🙂
Groet,
Thijs
Dit artikel heeft de meeste vragen voor me beantwoordt! Erg bedankt, ik heb nog wel 1 vraagje.. Hoe lang kun je een gebruikt foto rolletje bewaren?
Hi Manouk,
Dank voor je reactie! Leuk om te lezen dat dit veel van je vragen heeft beantwoord.
Wbt je vraag, een ongebruikt rolletje kan je officieel 2 jaar in de koelkast bewaren. Echter ken ik fotografen die al 10 jaar filmrolletjes in de koelkast hebben liggen die ze nog steeds gebruiken. De tip is dan wel om voor iedere 10 jaar dat ze over de datum zijn, één stop te overbelichten. Anders wordt de foto te donker. Als je al wel foto’s hebt gemaakt op een rolletje is mijn advies om ze binnen een paar maanden wel te laten ontwikkelen. Deze rolletjes bewaar je namelijk over het algemeen niet meer in de koelkast.
Hopelijk heb je hier wat aan! 🙂
Groet,
Thijs
Wat een heerlijk informatief artikel Thijs. Er ging iets mis bij het stemmen waardoor er een sterretje vervloog. Vijf sterren dus!
Dankjewel Josje! 🙂