Lensfilters
Door: Thijs Schouten
Laatste update: 13 September 2023
Uitleg over lensfilters
In dit artikel zal ik, na een korte introductie over lensfilters in het algemeen, dieper ingaan op de verschillen tussen lensfilters. Onderaan kan een reactie achtergelaten worden, uiteraard kan je hier ook vragen of andere opmerkingen plaatsen. Wil je eigenlijk een lensfilter kopen? Check dan zeker eens de best verkochte lensfilters van dit moment.
Opbouw artikel
Mijn uitleg is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken.
1. Wat zijn lensfilters?
2. Lensfilter merken
3. UV filter
4. Berschermfilters
5. Skylight filters
6. ND filters
7. Polarisatiefilters
8. Close-up filters
9. Infrarood filters
10. Diverse filters uit de oude doos
11. Verschillende diktes
12. Hoe neem je een filter mee?
13. Verloopfilters
1. Wat is een lensfilter en wat doet een lensfilter?
Filters zijn glazen, of in sommige gevallen kunststof, voorzetplaatjes welke voor een cameralens gemonteerd worden. Ze worden ookwel foto filters genoemd en worden veelal gebruikt om de lens te beschermen of om een bepaald kleureffect te creëren. Een foto filter bevestig je op de lens door middel van schroefdraad. Je schroeft met een draaiende beweging het filter op je lens. Omdat niet iedere lens even groot is, en daarbij een afwijkende diameter van het voorste glas heeft, worden filters in verschillende diameters gemaakt. Zo heeft onderstaande lens een diameter van 77mm.
2. Lensfilter merken
Naast de hoeveelheid filtermaten en filtertypen, zijn er ook veel filtermerken. Elk merk richt zich op een eigen doelgroep met daarbij een behorende prijs. Ieder filter (indien de juiste maat) kan op iedere lens geplaatst worden. Het is dus niet zo dat je enkel een Canon filter op een Canon lens kan plaatsen. Daarnaast kan over het algemeen kan gezegd worden dat een duurder filter een betere kwaliteit levert dan een goedkoop filter. Dit komt omdat duurdere filters betere / meerdere coatingen krijgen dan goedkopere filters waardoor de beeldkwaliteit geoptimaliseerd wordt. Hieronder ga ik wat dieper in op een aantal bekende filtermerken.
Hoya filters
Kenko filters
Cokin filters
B+W filters
Rodenstock filters
Bekijk alle Rodenstock filters
Benro filters
Meest gebruikte lensfilters
Hieronder zullen eerst de meest gebruikte lens filters besproken worden. Na deze uitleg zullen een aantal oude filters, welke door programma's als photoshop zijn vervangen, uitgelegd worden.
3. UV filter
Het UV filter is een foto filter welke, net zoals zonnebrillen, UV straling tegenhoud. In het analoge tijdperk, toen men nog met filmrolletjes werkte, werden deze UV filters veelvuldig gebruikt. UV stralingen hebben namelijk de eigenschap om wazige en/of mistige plekken in een analoge foto te creëren. Dit komt voornamelijk in analoge foto's met een blauwe lucht voor. Door het gebruik van een UV filter wordt de schadelijke UV straling tegen gegaan en worden foto's helderder.
De beste UV filters van 2023
Wil je een UV filter kopen? Er zijn vele soorten, merken en maten. Via onderstaande button kom je op de best verkocht UV filters van dit moment.
De best verkochte UV filters van 2023
Waarom een UV filter op je camera?
Zelf heb ik een UV filter op elke lens zitten. Maar is het echt nodig? Onderstaande foto is immers een nachtmerrie voor iedere fotograaf….
Foto: Kurt Munger
Zelf heb ik op iedere lens een UV filter zitten. Ik heb namelijk liever een klein krasje op mijn UV filter, dan op mijn dure lens. Een klein krasje is echter, afgezien van de waardevermindering van de lens, niet een heel groot probleem. Kleine putjes of krasjes op een lens zijn namelijk niet tot nauwelijks waarneembaar in een foto. Kurt Munger, fotograaf, heeft een interessante test gedaan omtrent het waarnemen van schade aan je lens in een foto. Lees dit artikel met Kurt's resultaten omtrent het fotograferen met een beschadigde lens.
4. Beschermfilters
Het beschermfilter is een lens filter, wat al in de naam wordt aangegeven, de lens beschermd tegen tegen stof, zand en andere schadelijke stoffen welke een lens kunnen beschadigen. Doordat de kleur van de foto bij het gebruik van een beschermfilter niet wordt beïnvloed, kan een beschermfilter permanent op de lens blijven. Een alternatief voor de beschermfilter is het UV filter.
5. Skylight filters
Het skylight filter is een lens filter uit het analoge tijdperk. Skylight filters hebben een licht rode kleur waardoor ze hemellichten (skylights) op dia-afdrukken helderder maken. Dit wordt gerealiseerd doordat de lichtrode kleur van het filter, de kleur blauw warmer maakt.
6. ND filters
ND filters, ookwel grijsverloopfilter genoemd, worden gebruikt om foto's een aantal stops donkerder te maken. Zo kan je met een ND filter langere sluitertijden of een grotere lensopening halen. En dit zonder dat je foto overbelicht raakt. Hierdoor kan je, doordat je langere sluitertijden haalt, beweging vastleggen. Denk hierbij aan het fotograferen van stromend water, de zee (golven) en watervallen. Doordat je ook een grotere lensopening kan halen, kan je met lage f-waardes werken. Hierdoor kan je meer scherpte/diepte effecten in je foto's creëren.
Bekijk de best verkochte ND filters
Hoe werkt een ND filter?
ND filters zijn er in verschillende soorten, variërend van 1 stop onderbelichting tot 20 stops onderbelichting. Het aantal stops onderbelichting vind je terug in de naam van het ND filter. Zo heet de 1 stops grijsfilter 101. Hiermee kan je 1 stop (D-log 0,3) onderbelichten. Het 113 grijsfilter zorgt ervoor dat je 13 stops kan onderbelichten. Dit filter is zo donker dat je er de zon fotograferen. Standaard wordt voor het fotograferen van stromend water het 106 filter gebruikt. Voor het fotograferen met grotere lensopeningen wordt standaard het 101 of 103 filter gebruikt. Wil je in dit geval toch meer dan 1 of 2 stops onderbelichten? Koop dat een 103 filter, of gebruik dan het 101 en 102 filter op elkaar. Door deze filters op elkaar te schroeven behaal je ook hetzelfde effect als dat je met een 103 filter zou behalen. Er zijn ook variabele grijsverloopfilters welke je kan instellen door eraan te draaien. Hiermee kan je de onderbelichting instellen van 1,5 tot 9 stops, zonder dat je meerdere filters hoeft te gebruiken. Onderstaande foto heb ik gemaakt met z'n variabel ND filter op stand 9.
Een voorbeeldfoto gemaakt met een variabel ND filter.
7. Polarisatiefilters
Een Polarisatiefilter, ookwel polafilter genoemd, is een filter welke spiegelingen uit oppervlaktes weg kan nemen. Denk hierbij aan spiegelingen in het water of de reflecties in een raam. Ook heeft een polarisatiefilter ook de eigenschap dat het de kleurverzadiging in een foto verhoogd waardoor het blauw (van bijvoorbeeld een lucht) blauwer wordt en groen (van bijvoorbeeld gras) groener wordt.
Bekijk de best verkochte polarisatiefilters
Wat doet een polarisatiefilter?
Bij een polarisatiefilter wordt de mate van kleurverzadiging en reflectie bepaald door de stand van het filter met het onderwerp. Als een polarisatiefilter 90 graden wordt gedraaid ten opzichte van de normale, reflectie verminderende stand, dan zal de kleurintensiteit hoger zijn en zal spiegeling afnemen. Om deze stand te realiseren draai je simpelweg het voorste element van het polarisatiefilter met 90 graden of tot je het gewenste effect hebt behaald. Let er wel op dat, wanneer je een lens met een roterende frontlens hebt (deze draait bij het scherpstellen), je constant jouw polarisatiefilter opnieuw instelt. Daarnaast moet je bij het gebruik van een polarisatiefilter opletten dat je eerst UV filter van je lens af schroeft. Dit omdat deze twee filters niet samenwerken. Onderstaand vind je een foto welke ik gemaakt heb met een polarisatiefilter.
Een voorbeeldfoto gemaakt met een polarisatiefilter.
8. Close-up filters
Een close-up filter wordt gebruikt om dichter op een onderwerp te kruipen waarna deze uitvergroot kan worden. Hierdoor kan je van iedere lens een Macro lens maken. Close-up filters, soms ook voorzetglazen genoemd, zijn er in verschillende soorten met verschillende sterktes.
9. Infrarood filters
Het infraroodfilter is een lens filter welke bij zowel analoge als digitale camera's gebruikt kan worden. Door een infraroodfilter voor een lens te plaatsen worden infraroodstralen vastgelegd. Dit geeft een speciaal effect aan de foto aangezien het filter alleen infraroodstralen doorgeeft aan het film of de sensor.
10. Diverse filters uit de oude doos
Hieronder worden een aantal filters uit de oude doos uitgelegd. Deze filters worden nog steeds verkocht, maar veel zijn door de komst van programma's als Photoshop overbodig geworden.
Zwart wit filters
Het zwart wit filter is een foto filter welke in het analoge tijdperk veel werd gebruikt. De filters zijn er in verschillende varianten en hebben allemaal een gele of rode kleur. Door een zwart wit filter voor je lens te schroeven worden contrasten, welke naar voren komen op een zwart wit film, beter naar voren gebracht. Daarnaast wordt de belichting met het gebruik van een zwart wit filter ook geoptimaliseerd voor zwart wit film. Tegenwoordig is het zwart wit filter vervangen door de kleurlagen van Photoshop of de instellingen van de camera.
Kleurverloop filters
Kleurverloop filters werden in het analoge tijdperk gebruikt om kleurveranderingen, zoals van rood naar blauw, in een foto te verwerken. Tegenwoordig is het echter vervangen door programma's zoals Photoshop aangezien je in dit soort programma's hetzelfde effect kan behalen.
Soft filters
Soft filters werden in het analoge tijdperk gebruikt om foto's een zachte zweem mee te geven. Tegenwoordig is het vervangen door programma's zoals Photoshop aangezien je in dit soort programma's hetzelfde effect kan behalen.
Kleurfilters
Het kleurenfilter is een filter welke in het analoge tijdperk veel werd gebruikt. Door een kleurenfilter voor je lens te schroeven wordt er een bepaalde kleurtint, zoals rood, blauw, of geel, aan de foto toegevoegd. Deze kleur geeft de foto vervolgens een bepaald effect. Hedendaags is het kleurenfilter vervangen door de kleurlagen van Photoshop.
Correctie filters
Digitale camera's hebben tegenwoordig een witbalans instelling welke de kleurtemperatuur automatisch of handmatig aanpast naar de lichtomstandigheid van het moment. Maar in het analoge tijdperk was er geen witbalans instelling en moest men op een andere manier de kleurtemperatuur corrigeren. Hiervoor werden correctiefilters gebruikt. Dit type foto filter zorgde ervoor dat een kleurtemperatuur naar boven of naar beneden werd bijgesteld. Tegenwoordig is dit type filter vervangen door de witbalansinstelling van de camera en door Photoshop (in Photoshop kan je achteraf ook de kleurtemperatuur aanpassen).
Contrast filters
Het contrastfilter werd in het analoge tijdperk veelvuldig gebruikt om meer contrast aan een foto te geven. Tegenwoordig is het echter vervangen door programma's zoals Photoshop.
Spectra
Spectra filters werden in het analoge tijdperk gebruikt om lichtinvallen en lichtsterren te creëren. Tegenwoordig is het echter vervangen door programma's zoals Photoshop aangezien je in dit soort programma's hetzelfde effect kan behalen.
Prisma
Prisma filters werden in het analoge tijdperk gebruikt om spiegelingen en dubbelingen in een foto te krijgen. Tegenwoordig is het echter vervangen door programma's zoals Photoshop aangezien je in dit soort programma's eenvoudig hetzelfde effect kan behalen.
11. Verschillende diktes
Filters zijn er in verschillende diktes. Let hierop, vooral bij extreme groothoeklenzen en groothoeklenzen. Dit omdat je bij het gebruik van een te dik filter vignetering op je foto's kan krijgen. Vignetering is een zwarte rand in je foto, dit komt doordat je zonnekap of je filter in het beeld komt. Bij het gebruik van een slim-filter, dit is een extra dun filter (zie onderstaande afbeelding), zal je hier minder last van hebben.
12. Hoe neem je een filter veilig mee?
Over het algemeen laat je een foto filter, zoals een UV filter, op jouw lens zitten. Maar als je een filter niet gebruikt, bijvoorbeeld polaristatiefilters, dan kan je deze op verschillende manieren meenemen. Als je een foto filter koopt zit hij vrijwel altijd in een handig doosje waarin je het filter kan bewaren / meenemen. Deze doosjes zijn echter wel lomp en onhandig. Vooral als je meerdere filters hebt (een stapel doosjes is snel even groot als een portretlens. Een alternatief voor deze doosjes zijn filtertassen. Hiermee kan je meerdere filters tegelijkertijd in herbergen en nemen veel minder ruimte in beslag. Daarnaast zijn deze tassen van een dusdanige kwaliteit dat je filter goed beschermd blijft.
Bekijk de best verkochte filtertassen
13. Verloopfilters
Mocht je nu lens filters met een bepaalde diameter hebben die niet op jouw lens past, bijvoorbeeld een 72mm filter die je graag op jouw 67mm lens wil monteren, dan kan je gebruik maken van een zogenaamd verloopring. Deze verloopring zorgt ervoor dat je filters in een bepaalde maat, op lenzen in een andere maat kan plaatsen.
Bekijk de best verkochte verloopfilters
Afsluiting
Dit was mijn gehele uitleg aangaande lensfilters, hopelijk heb je er wat aan gehad. Mocht je toch nog vragen hebben, laat dan hieronder een berichtje achter. Ik probeer dan zo snel mogelijk op je vraag terug te komen. Tenslotte wens ik je veel succes met het maken van foto's!
Waar te koop:
Wil jij een lens filter kopen? Kijk dan eens bij onderstaande winkels.
Nederlandse Winkels
CameraNu.nl
Coolblue.nl
Kamera-Express.nl
Cameraland
Belgische Winkels
Coolblue.be
Kamera-Express.be
Calumet Photo
Hé hé, zeer mooie duidelijke uitleg over allerlei lensfilters en ik zag ook nog meer onderwerpen die ik regelmatig ga raadplegen. Dank voor deze uitleg. Ik kan nu met voorkennis naar een fotowinkel.
Dank voor je bericht Sceadu. En leuk om te lezen dat je mijn artikelen bruikbaar vindt. 🙂
Goedemorgen Thijs,
Ik heb van het weekend na het lezen van jouw site de Canon EOS M50 Mark II aangeschaft. Super blij mee. Ik heb voor een lens een uv filter besteld. Nu heb ik bij mijn bestelling als cadeautje een Hama HTMC KB6 (82 c) M49 filter gekregen. Wat kan ik met deze filter? Hartelijk dank voor je reactie.
Hi Andrea,
Wat leuk om te horen dat mijn informatie je heeft geholpen in het vinden van de juiste camera! 🙂
Wbt de Hama HTMC KB6, ik heb even zitten zoeken maar volgens mij is dit een blauw filter of niet? Deze kan je gebruiken bij het maken van landschap opnames. Hiermee kan je de luchten blauwer maken. Het is alleen wel de vraag of je dit met het filter wilt doen, je kan dit namelijk ook in de nabewerking 🙂
Groeten en veel fotoplezier!
Thijs
Dank je wel voor je reactie! Hier kan ik verder mee.
Graag gedaan Andrea!
Hoi Thijs,ik heb een canon 200D en ik heb een paar weken geleden een 2de hands telelens gekocht nl een 70 -300 canon lens..
Ik vind het geen mooie foto’s maken of ik doe iets niet goed of de lens past niet bij mijn camera,kan jij mij uitleg geven of ik er goed aan heb gedaan..
Mvg Tineke
Hey Tineke,
Wat vind je er niet mooi aan? De Canon 70-300mm zal namelijk wel goed moeten werken op jouw camera. Misschien is er iets mis met de autofocus?
Groet
Thijs